Tóm tắt:
Lúa Nàng Thơm là giống lúa đặc sản của huyện Bến Lức, tỉnh Long An, chiếm gần 1.500 ha đất canh tác của huyện. Tuy nhiên, do hệ thống đèn đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh – Trung Lương đã làm cho diện tích trồng lúa mùa Nàng Thơm dọc đường cao tốc không trổ bông, ảnh hưởng đến thu nhập và đời sống của nông dân. Đề tài được thực hiện nhằm mục tiêu chọn được từ 2 – 3 giống/dòng lúa thơm, ngắn ngày, năng suất cao 4,5 – 5,0 tấn/ha, hàm lượng amylose 20%, hàm lượng protein 8 %, phù hợp với diện tích canh tác lúa dọc trục chính đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh Trung Lương. Nghiên cứu được thực hiện với 4 nội dung chính:

a) Nghiên cứu ảnh hưởng của ánh sáng đèn lên sự trổ hoa của cây lúa được thực hiện bằng cách đo cường độ ánh sáng đèn thực tế tại đường cao tốc, đo ở khoảng cách 0, 5, 10, 20 m; xác định cường độ ánh sáng đến cơ chế cảm ứng quang kỳ của lúa mùa thí nghiệm được bố trí theo kiểu hoàn toàn ngẫu nhiên, 2 nhân tố (3 giống lúa mùa và thời điểm xử lý ánh sáng), 3 lần lặp lại.

b) Đánh giá độ thuần và phẩm chất của các giống/dòng lúa trước khi khảo nghiệm.

c) Khảo nghiệm cơ bản vụ Thu Đông 2012 và Thu Đông 2013 tại 3 điểm dọc đường cao tốc, thí nghiệm được bố trí theo kiểu khối hoàn toàn ngẫu nhiên, 1 nhân tố (10 nghiệm thức), 3 lần lặp lại.

d) Khảo nghiệm sản xuất các dòng lúa được chọn vụ Thu Đông 2014.

Kết quả thí nghiệm chọn được hai dòng lúa:

- Dòng TLA1 cho năng suất cao (6,0 – 6,5 tấn/ha), ngắn ngày (90 - 95 ngày), hàm lượng protein 7,65 %, hàm lượng amylose thấp 16,81 %, nhiệt trở hồ cấp 4, hình dạng hạt gạo thuộc dạng thon dài, kháng rầy nâu cấp 3 và kháng bệnh đạo ôn lá cấp 1;

- Dòng TLA4 cho năng suất 5,5 - 6 tấn/ha, ngắn ngày (90 - 95 ngày), hàm lượng protein 7,45 %, hàm lượng amylose thấp 15,12 %, nhiệt trở hồ cấp 3, hình dạng hạt gạo thuộc dạng thon dài, kháng rầy nâu cấp 3 và kháng bệnh đạo ôn lá cấp 1.

Kết quả đạt được của đề tài sẽ mở ra một hướng mới cho công tác tuyển chọn giống lúa bằng công nghệ sinh học kết hợp với chọn lọc truyền thống. Theo phương thức này sẽ chọn tạo ra được nhiều nguồn giống tốt cung ứng cho các địa phương cũng như làm đa dạng nguồn giống lúa ở ĐBSCL.