Tóm tắt:
Năm 2016, từ nguồn kinh phí sự nghiệp khoa học và công nghệ của tỉnh Sóc Trăng, Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm, Trường Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh đã triển khai thực hiện đề tài nêu trên nhằm nghiên cứu xác định các thành phần tạo nên giá trị đặc trưng của hành tím Vĩnh Châu, tỉnh Sóc Trăng. Cụ thể như phân tích xác định các đặc điểm nông sinh học, thành phần hóa học và các đặc tính cảm quan đặc trưng của hành tím Vĩnh Châu; phân tích điều kiện thổ nhưỡng, nông hóa và xác định mối tương quan giữa các điều kiện này đối với đặc điểm đặc trưng của hành tím Vĩnh Châu, tỉnh Sóc Trăng.
Nhóm nghiên cứu đã tiến hành khảo sát và thu thập mẫu hành tím được trồng tại thị xã Vĩnh Châu, tỉnh Sóc Trăng và các địa phương khác như huyện Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi; huyện Ninh Hải, tỉnh Ninh Thuận và thị xã Gò Công, tỉnh Tiền Giang. Kết quả cho thấy hành tím Vĩnh Châu có kích thước củ và tép lớn hơn so với các mẫu hành khác, đường kính củ trung bình 4,4 cm và đường kính tép 2,7 cm; màu sắc đậm nhất trong các mẫu hành được khảo sát. Hành tím Vĩnh Châu có hàm lượng các chất và hợp chất hóa học cơ bản cũng như đặc trưng khác biệt so với hành tím các khu vực khác: Hàm lượng các nhóm vitamin, đường tổng 7,2 - 7,5%, độ Brix 11,4 - 14, chất béo 1,18% và độ ẩm khoảng 73%; hàm lượng tổng số các hợp chất sulfur từ 688,7 - 723,1 mg/100 g hành tươi; các hợp chất flavonoid cũng có hàm lượng vượt trội ở hành tím Vĩnh Châu, đặc biệt là anthocyanin 16,5 - 17,3 mg/100 g và quercetin 20,2 - 32,5 mg/100 g hành tươi; hàm lượng hợp chất saponin cũng ghi nhận ở mức cao từ 15,1 - 19,1 mg/100 g hành tươi. Hành tím Vĩnh Châu có những đặc tính cảm quan đặc trưng hơn so với hành tím ở khu vực khác như có vị cay, mùi thơm đặc trưng, có vị ngọt khi ăn, màu tím đậm, độ ẩm bề mặt lớn tạo cảm giác giòn. Ngoài ra, những đặc điểm đặc trưng của hành tím Vĩnh Châu so với địa phương khác cũng bị chi phối bởi các đặc điểm khác biệt về điều kiện khí hậu, thành phần nông hóa của đất, nước.
Kết quả nghiên cứu của đề tài đã cung cấp các dữ liệu có hệ thống về các đặc điểm hình thái, nông sinh học, thành phần hóa học, cảm quan, hiện trạng canh tác; từ đó, xác định giá trị đặc trưng của hành tím Vĩnh Châu so với hành tím được trồng tại các địa phương khác. Đồng thời, là nền tảng trong việc tạo lập thương hiệu và là cơ sở pháp lý để khẳng định đặc trưng của hành tím Vĩnh Châu, góp phần quan trọng trong định hướng xây dựng chỉ dẫn địa lý “Vĩnh Châu” dùng cho sản phẩm hành tím Vĩnh Châu và nâng cao giá trị kinh tế cho vùng sản xuất chuyên canh hành tím Vĩnh Châu.