Tóm tắt:
Mục tiêu chung của dự án là: Dự án “Hỗ trợ công nhận và phát triển sản xuất giống lúa cộng đồng” được thực hiện nhằm xây dựng cơ sở khoa học các giống lúa do nông dân và cán bộ kỹ thuật lai chọn cho thủ tục công nhận giống lúa mới và tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển sản xuất lúa-gạo đặc sản xuất khẩu ở tỉnh An Giang. Trong đó, mục tiêu cụ thể là:
- Nâng cao năng lực cho 20 nông dân chọn giống của tỉnh (kỹ năng về lai -chọn, đánh giá, khảo nghiệm, công nhận, sản xuất thử và sản xuất hạt giống chất lượng, kiểm định và chính sách giống cây trồng).
- Tăng cường cơ sở khoa học cho 7 giống lúa triển vọng do nông dân và cán bộ An Giang lai - chọn và lập hồ sơ xin khảo nghiệm giống mới.
- Ít nhất 01 giống lúa được công nhận giống quốc gia.
- Phát triển vùng sản xuất thử khoảng 500 ha cho các giống lúa được công nhận sản xuất thử để chuẩn bị cho công nhận chính thức và tiếp cận thị trường.
Nội dung thực hiện dự án gồm 2 phần chính như sau:
a. Tập huấn nông dân:
Thời gian tập huấn kéo dài 2 tuần (thảo luận và thực hành) cho 20 nông dân
tham dự, với những nội dung sau:
- Quy trình kỹ thuật lai - chọn giống lúa.
- Quy trình khảo nghiệm và công nhận giống mới.
- Quy trình sản xuất hạt giống chất lượng (Quy trình giống 5 cấp).
- Quy chế quản lý chất lượng hạt giống và thương mại hóa lúa giống.
b. Quy trình công nhận giống lúa mới: gồm 4 nội dung chính
- Nội dung 1 : Khảo nghiệm tác giả và khảo nghiệm cơ bản
* Trong quá trình lai - chọn, tác giả (nông dân và cán bộ) đã thực hiện công việc khảo nghiệm tại đồng ruộng (gọi là khảo nghiệm tác giả).
* Phương pháp khảo nghiệm cơ bản được áp dụng theo quy phạm khảo nghiệm giống lúa (10TCN 558 – 2002) do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành hoặc các quy định khác có liên quan.
- Nội dung 2: Lập hồ sơ khoa học và đăng ký khảo nghiệm quốc gia.
- Nội dung 3: Lập hồ sơ và hội đồng cơ sở xin công nhận giống lúa mới.
- Nội dung 4: Xây dựng vùng sản xuất thử và trình diễn giống lúa được công nhận.
Kết quả dự án đã tổ chức 01 lớp tâp huấn nâng cao năng lực cho 20 nông dân chọn giống của tỉnh (kỹ năng về lai -chọn, đánh giá, khảo nghiệm, công nhận, sản xuất thử và sản xuất hạt giống chất lượng, kiểm định và chính sách giống cây trồng) và phát triển vùng sản xuất thử các giống lúa được công nhận (sản xuất thử hoặc chính thức) để tiếp cận thị trường. Các tác giả - nông dân đã chọn tạo ra nhiều giống lúa thuần và 5 giống lúa triển vọng (AG Nếp, AG1, ND2, TC7, HNOE1), trong đó: giống AG1 và giống TC7 đã được Cục Trồng trọt - Bộ Nông nghiệp & PTNT công nhận sản xuất thử giống cây trồng nông nghiệp mới theo QĐ: Số 10/QĐ-TT-VPPN, ngày 11/01/2019 cho vùng trồng lúa ở ĐBSCL; Giống AG Nếp đã được Bộ NN&PTNT công nhận chính thức giống cây trồng nông nghiệp mới (QĐ: Số 2964/QĐ-BNN-TT, ngày 30/07/2019) cho vùng trồng nếp các tỉnh ĐBSCL. Dự án hỗ trợ công nhận và phát triển giống lúa cộng đồng tỉnh An Giang đã đạt kết quả vượt chỉ tiêu đề ra; mang lại giá trị cao về mặt khoa học, ứng dụng tốt vào sản xuất và tạo ra sản phẩm đặc thù cho ngành hàng lúa gạo của tỉnh An Giang.