Điều khiển sự dự trữ năng lượng cho cơ thể heo sơ sinh

Giải quyết thức ăn của heo mẹ

Các cố gắng nhằm mục đích kích thích sự dự trữ năng lượng trong cơ thể heo sơ sinh được khơi mào bởi Seerley (1974). Đó là dùng kích thích tố và chú trọng khẩu phần cho heo mẹ trong giai đoạn mang thai cuối. Tuy nhiên, khi làm cho heo mẹ bị tiểu đường (nghĩa là làm tăng lượng glucose trong máu heo mẹ)ï, mức tăng của glycogen dự trữ (tăng 91%) trong gan heo con cũng chỉ thỏa mãn nhu cầu năng lượng trong 15 giờ.

Tăng trọng của thai nhanh nhất vào 10 ngày cuối của thời gian mang thai. Do đó, người ta cố gắng cải thiện trọng lượng sơ sinh và thành phần cơ thể của thai bằng cách giải quyết thức ăn cho heo mẹ. Thêm chất béo vào thức ăn heo mẹ (5 - 10%) trong 7 - 10 ngày trước khi sanh là phương cách thường được thực hiện. Số heo con cai sữa cải thiện 0,3 con/ổ và tỷ lệ heo con sống trong giai đoạn theo mẹ tăng 2,6% (Moser và Lewis, 1981). Tuy nhiên, hiệu quả có thể không rõ nếu trọng lượng sơ sinh đã trên 1,3 – 1,4 kg.
Tăng liều thức ăn cho nái trong giai đoạn cuối của thời kỳ mang thai cũng đã được thực hiện để cải thiện trọng lượng heo sơ sinh; tuy nhiên sự cải thiện không rõ ràng. Theo dẫn liệu của Pluske và ctv (1995), cho heo nái ăn 0,45 kg hoặc 2,27 kg/ngày trong giai đoạn mang thai 100 ngày đến khi đẻ đã không có khác biệt về số con sơ sinh/ổ, trọng lượng sơ sinh và trọng lượng cai sữa giữa hai lô. Tuy nhiên, Cromwell và ctv (1989) báo cáo rằng có sự cải thiện về số con sơ sinh, trọng lượng sơ sinh và trọng lượng lúc cai sữa 21 ngày tuổi khi cho heo nái ăn thêm 1,36 kg/ngày ở cả 2 lô có lượng thức ăn căn bản lần lượt là 1,82 và 2,27 kg/ngày. Mức cải thiện 3% của trọng lượng sơ sinh và trọng lượng cai sữa trong thí nghiệm của Cromwell và ctv (1989) có thể không đủ để bù chi phí thức ăn tăng thêm. Ngoài ra, nếu tăng lượng thức ăn quá cao ở 10 ngày của thai kỳ, nái dễ bị hội chứng MMA khi sanh.

Cung cấp chất dinh dưỡng cho heo con

Cung cấp chất dinh dưỡng cho heo con ngay sau khi sanh đang được áp dụng để cải thiện sức sống của heo con. Glucose, lactose, acid oleic và dầu bắp đã được thử nghiệm với vài kết quả thành công. Chất béo chuỗi trung bình (medium - chain triglyceride hay MCT, chẳng hạn 1,3 - butanediol) được tiêu hóa và biến dưỡng nhanh hơn chất béo chuỗi dài (long - chain triglyceride hay LCT, chẳng hạn dầu thực vật). Thí dụ, cho uống 6 gam MCT /kg0,75 trọng lượng đã giúp heo sơ sinh duy trì thân nhiệt trong 12 giờ vì duy trì được hàm lượng glucose huyết (Herpin và Le Dividich, 1995).

Acid béo chuỗi trung bình được chú ý vì là nguồn cung năng lượng đáng kể cho heo sơ sinh, chúng được tiêu hóa nhanh chóng, hấp thu ở ruột non, biến thành thể ketone và kích thích sự tổng hợp lipid hoặc carbohydrate. Cho nái mang thai ăn 1 - 3 butanediol (dẫn xuất của alcohol) ở mức 20% của năng lượng tiêu thụ mỗi ngày thì chất này được chuyển hóa thành thể ketone để qua nhau và dự trữ trong thai dưới dạng lipid hoặc carbohydrate. Kết quả là tăng số heo con đẻ ra còn sống/ổ, trọng lượng sơ sinh và tăng số con cai sữa.

Giữ ấm heo con
Giữ ấm heo con là ưu tiên hàng đầu bởi vì heo con ít mỡ nâu và dự trữ năng lượng. Ở Việt Nam, thí nghiệm đặt một đèn úm 100 watt ngay tại nơi heo con được sinh ra khỏi cơ thể mẹ để nhiệt độ ở vùng âm môn của nái đẻ khoảng 350C và sau đó tiếp tục úm heo con đã tăng 4,5% số heo con cai sữa, cải thiện 20 gam tăng trọng/con/ngày trong 21 ngày theo mẹ và giảm 5% tỷ lệ ngày con tiêu chảy so với lô không đặt đèn úm tại nơi heo con được sinh ra. Kết quả này giống nhau ở cả hai mùa và phù hợp với ghi nhận của Hughes (1996) ở Úc và Chiba (1996) ở Mỹ.

Tuy nhiên, nhiều nhiệt cung cấp có thể làm cơ thể mất nước; từ đó góp phần tăng tỷ lệ chết của heo con trong một vài hoàn cảnh. Nếu có sẵn nước, heo con có thể uống nước trong ngày đầu sau khi sanh và lượng nước tiêu thụ khoảng vài trăm gam mỗi ngày. Điều này rất quan trọng đối với trường hợp heo mẹ ít sữa hoặc chuồng quá ấm. Mặc dù chưa có sự nhất trí rằng nguồn nước cung cấp rất cần thiết cho sự sống của heo, những tính toán cho thấy có tình trạng mất nước xảy ra khi heo con bú ít sữa và nhiệt độ chuồng cao. Cung cấp nước từ lúc sanh bằng chén uống, núm uống hay dụng cụ khác sao cho heo chủ động tìm nước uống, nhờ vậy heo con tự điều chỉnh tình trạng thiếu dinh dưỡng.
Tập heo con ăn sớm

Có vài lý do cho thấy heo con bú sữa mẹ có thể bị giới hạn tăng trưởng. Đó là do sức sản xuất sữa của heo nái thường không đủ cho heo con từ 8 - 10 ngày tuổi trở đi, và khả năng tăng trưởng của mô cơ bị ảnh hưởng bởi thành phần sữa của từng nái. Tỷ lệ protein so với mỡ sữa tương đối thấp (9,2 – 10,4 g protein / MJ năng lượng thô) nên kích thích heo con tích tụ mỡ dưới da để dự trữ năng lượng và tạo lớp cách nhiệt dưới da. Như vậy, sữa heo nái được dùng vào việc tạo mỡ nhiều hơn tạo nạc, nhất là trong 3 tuần đầu sau