Trị bệnh trướng hơi dạ cỏ ở trâu, bò

Thứ ba, 10 Tháng 8 2010 13:30 |

Trướng hơi dạ cỏ là loại bệnh thường gặp ở trâu, bò vào mùa mưa. Bệnh xảy ra vào tháng 3-4 hoặc tháng 7-8 âm lịch. Bệnh thường ở thể cấp tính, diễn biến nhanh, nếu không điều trị đúng, kịp thời, trâu, bò sẽ chết rất nhanh. Sau đây xin giới thiệu liệu pháp điều trị bệnh trướng hơi dạ cỏ trâu, bò bằng thuốc nam, thuốc thú y kết hợp mang lại hiệu quả cao để bà con tham khảo. Nguyên nhân gây bệnh<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" /><o:p></o:p> - Do thức ăn như: Thức ăn xanh non (cỏ, lá cây xanh non) chứa nhiều nước hoặc chứa hàm lượng gluxit cao (cho ăn nhiều thức ăn tinh như ngô, sắn, gạo) hoặc các loại thức ăn khó tiêu (như thân lá lạc, đỗ); thức ăn chứa nhiều chất nhầy thực vật hoặc chứa hàm lượng Acid Xyanhydric (như củ, lá sắn tươi) làm ức chế dạ cỏ.<o:p></o:p> - Do thời tiết khắc nghiệt (nắng nóng, mưa gió thay đổi bất thường).<o:p></o:p> - Do chế độ làm việc không khoa học (cày kéo quá sức, làm nhiều giờ trong điều kiện nắng nóng...).<o:p></o:p> Triệu chứng <o:p></o:p> Sau khi ăn phải thức ăn gây bệnh khoảng vài giờ. Biểu hiện ban đầu là trâu, bò trở nên bồn chồn và ngừng ăn. Trâu, bò thường đứng yên, hai chân trước hơi choãi ra phía trước, hai mắt mở to đờ đẫn, thiếu sinh khí. Miệng ngáp và ợ hơi liên tục. Tiếp theo, hông bên trái phình to, lõm hông biến mất. Theo thời gian bụng mỗi lúc càng phình to, căng như trống, ép vào phổi, làm trâu, bò khó thở. Hai cánh mũi nở to, trâu, bò càng bồn chồn, lo lắng. Các triệu chứng trên diễn biến rất nhanh, trong khoảng một vài giờ. Nếu không có biện pháp điều trị kịp thời, trâu, bò sẽ chết do ngạt thở.<o:p></o:p> Cơ chế sinh bệnh<o:p></o:p> Hỗn hợp thức ăn chứa trong dạ cỏ lên men sinh hơi đáng kể là CO2 và CH4. Một trâu, bò, một ngày có thể sinh ra trên một ngàn lít hơi, hầu hết nó được thoát ra ngoài do ợ hơi qua mồm trong quá trình tiêu hóa phức tạp ở dạ cỏ. Nếu vì một lý do nào đó hơi không thoát ra được thì sẽ gây trướng hơi dạ cỏ. Có hai thể trướng là trướng hơi thể hơi và trướng hơi thể bọt.<o:p></o:p> Trướng hơi thể hơi: Bất cứ cản trở nào ở thực quản ngăn không cho hơi trong dạ cỏ thoát ra ngoài đều gây trướng hơi thể hơi (nghẹn thức ăn rắn như: củ khoai, bắp ngô...); con vật nằm liệt, dịch dạ cỏ làm lấp cuống thực quản ngăn không cho hơi thoát ra ngoài (gia súc ốm, nằm không dậy được và thường nằm nghiêng một bên); tổn thương xoang ngực có thể chèn ép thực quản và làm tắc thực quản (viên phổi hay bị lao, hạch Lympho sưng); do bị một số bệnh, gia súc không ợ hơi được (như bệnh uốn ván, bệnh dại); tình cờ ăn quá nhiều hạt ngũ cốc, gây toan hoá dạ cỏ, cũng gây trướng hơi thể hơi.<o:p></o:p> Trướng hơi thể bọt: Trướng hơi thể bọt phổ biến hơn và xảy ra do các nguyên nhân như: ăn thức ăn xanh chứa nhiều nước; có hàm lượng gluxit cao; thức ăn khó tiêu (lạc, đỗ)... gây nên sinh bọt trong dạ cỏ và hơi bị bao chặt trong các bọt nhỏ, nên không thể thoát ra như cách bình thường.<o:p></o:p> Phòng và điều trị bệnh<o:p></o:p> Phòng bệnh: Trong mùa mưa, trước khi cho trâu, bò ăn nhiều cỏ non, cần cho mỗi con ăn 2-5kg rơm khô để tăng tỷ lệ chất khô trong khẩu phần ăn thô xanh. Không cho trâu, bò ăn thức ăn xanh bị vàng úa, ôi mốc. Cho ăn vừa phải thức ăn tinh, thức ăn giàu đạm, thức ăn chứa nhiều chất nhầy thực vật (Saponin) hoặc chứa hàm lượng Acid Xyanhydric cao.<o:p></o:p> Điều trị: Cần chẩn đoán chính xác xem là trướng hơi thể khí hay trướng hơi thể bọt. Thể bọt thường xảy ra do có sự thay đổi đột ngột thức ăn. Gia súc non thường bị trướng hơi thể bọt nhẹ và tự khỏi được.<o:p></o:p> Khi bị trướng hơi thể bọt cần nhanh chóng đưa thuốc chống sinh bọt để phá vỡ các bọt khí trong dạ cỏ. Cho uống: MgO 30-60 gam, than hoạt tính 40-50 gam hoà trong 1 lít nước + 1 lít dầu thực vật là đủ.<o:p></o:p> Khi bị trướng hơi thể hơi thì chữa bằng cách cho ống thông vào dạ cỏ để hơi thoát ra hoặc đẩy mọi tắc nghẽn trong thực quản xuống dạ cỏ. Nếu không có hơi thoát ra thì có thể là chướng hơi thể bọt phải điều trị như trên.<o:p></o:p> Trường hợp nặng: Lượng hơi lớn ép lên cơ hoành và tim nên trâu, bò có thể chết. Ta phải chọc ngay Troca, nó có hiệu quả tức thì đối với trướng hơi thể hơi và ít hiệu quả với trướng hơi thể bọt.<o:p></o:p> Để nâng cao hiệu quả điều trị, chúng ta dùng bài thuốc nam sau: Tỏi 50-100 gam, lá trầu không 200 gam, gừng 100 gam, phèn chua 10 gam, dọc khoai nước 500 gam, muối ăn (NaCl) 30-50 gam. Giã nhỏ hoà 1-2 lít nước, vắt kiệt, bỏ bã, cho uống để chống lên men sinh hơi. Tăng cường nhu động dạ cỏ cho uống MgSO4. Bài thuốc này chúng tôi đã sử dụng trong gần 10 năm qua, chữa trị cho hàng trăm con bò ở tỉnh Bắc Giang, đạt hiệu quả điều trị rất cao.<o:p></o:p>

Trị bệnh trướng hơi dạ cỏ ở trâu, bò

Các bài viết khác...