Kỹ thuật canh tác cây chuối

Chuẩn bị đất: nơi có mực nước ngầm cao, cần phải lên líp trước khi trồng, sao cho mặt líp cách mực nước cao nhất từ 0,6-1 m.Chiều rộng líp trung bình 5-6 m, được trồng 2 hoặc 3 hàng, kích thước hố trồng 40 x 40 x 40 cm, trộn lớp đất mặt với 3-5 kg phân hữu cơ + 50 g P2 O5 và thêm 10 gr Furadan 3H cho vào hố.

Con giống

-Dạng chồi: chọn con chuối mập khõe, không sâu bệnh cao 0,8-1m, cắt sạch rễ và 2/3 lá.

- Dạng củ: nguyên củ hay chẻ ra thành nhiều mảnh ( mỗi mảnh có 2-3 mầm ngủ)    Các con chuối nầy trước khi trồng nên xử lý thuốc diệt khuẩn Benlat C hay Bordeaux 2%.

-Con chuối cấy mô: cây con phải sinh trưởng tốt, cao khoảng 30 cm có từ 6-8 lá. Qua kết quả nghiên cứu cho thấy, con giống trồng từ cấy mô cho năng suất cao hơn 5 % so với các loại con giống khác.

§         KỸ THUẬT TRỒNG

Thời vụ: chuối được trồng quanh năm, riêng đối với chuối cau thì chú ý tránh thời điểm trổ trùng vào mùa gió tháng 5-6 dl dễ làm gãy cổ buồng. Tốt nhất nên trồng vào đầu mùa mưa, cây sinh trưởng tốt  cho tỉ lệ sống cao .

Khoảng cách trồng: thay đổi tùy theo giống và kỹ thuật để chồi. Đối với chuối xiêm  3x3 m, chuối già 2x2,5 m , chuối cau 2 x 2 m, trồng theo hình chữ nhật hay nanh sấu.

Cách trồng: đặt mặt bầu đất ( chuối con cấy mô) hay điểm tiếp giáp củ với thân  giả (dạng chồi và củ) thấp hơn mặt líp từ 10-15 cm, nhưng đừng để nước đọng lại trong hố .

Chăm sóc: trồng cây chắn gió quanh vườn , hạn chế rách lá làm giảm năng suất.

Tưới nước:  ở giai đoạn cây con tưới 2 ngày/ lần, cây trưởng thành 2 lần/tuần.

Vào mùa mưa (tháng 5-11 dl) chú ý thoát  nước  tốt cho vườn chuối, đặc biệt tháng 8-10 dl mưa nhiều dễ bị ngập úng.

Bón phân: 150-200 gr N;  50 gr P2 05 và 200-250 gr K20/cây/vụ

+ Bón lót: toàn bộ P2 05  cho vào hố trước khi trồng, ở những vụ kế thì bón sau khi thu hoạch hay đầu mùa mưa.

+ Bón thúc

                -Lần1: Sau khi trồng(SKT) 1,5 tháng bón 30% lượngN và 30% lượngK20

                -Lần 2: Khoảng 4,5 tháng SKT bón 40% lượng N  và 40% lượng K20

                -Lần 3: Khoảng 7,5 tháng SKT bón 30% lượng N  và 30% lượng K20

Ở giai đoạn cây con, có thể chia lượng phân ra làm nhiều lần tưới cho cây. Khi cây trưởng thành ta có thể bón phân theo hốc hay xới nhẹ quanh gốc theo tán cây cho phân vào và lấp đất lại.      

Tỉa chồi và để chồi:  tỉa chồi phải thường xuyên khoảng 1 tháng/lần, dùng dao cắt ngang thân sát mặt đất và hủy đỉnh sinh trưởng.

Nên  tiến hành tỉa vào lúc  trời nắng ráo, tránh để đọng nước xung quanh làm chồi con bị thối lây sang cây mẹ. Việc để chồi thực hiện sau khi trồng 5 tháng, chừa lại cây con mập, khỏe mọc cách xa cây mẹ trên 20cm, sao cho mỗi bụi có 3 cây cách nhau khoảng 4 tháng.

            Bẻ bắp-che và chống quày

-Sau khi xuất hiện 1-2 nải trung tính, tiến hành  bẻ bắp vào buổi trưa  để hạn chế sự mất nhựa.

-Dùng túi polyetylen có đục lỗ để bao quày, mục đích giữ cho màu sắc vỏ trái được đẹp hơn, hạn chế bù lạch chích hút trái non và sẽ làm tăng năng suất quày thêm 1kg.

-Nên dùng cây chống quày tránh đỗ ngã.

Trong giai đoạn nầy có thể  phun Decis và Mancozeb 0,1% để phòng ngừa  một số dịch hại.

PHÒNG TRỊ SÂU BỆNH HẠI CHÍNH vệ sinh vườn chuối thường xuyên, sử dụng Furadan hay Basudin  rải trên cổ gốc chuối, hoặc dùng bả mồi là những khúc thân chuối bổ đôi úp quanh gốc để bắt  thành trùng. Sùng đục củ ( Cosmopolites sordidus), Ngắt bỏ các lá bị cuốn và giết sâu. Sâu cuốn lá (Erionata thorax):Bù lạch (Chysannoptera thripidae):thành trùng rất nhỏ, có màu nâu hay đen thường tập trung ở các lá bắc để chích hút các trái non, làm trái có những chấm màu nâu đen ( Ghẻ), làm mất vẻ đẹp, rất khó xuất khẩu. Phòng trị: phun thuốc Decis hoặc Sherpa 25 EC ở giai đoạn mới trổ và trái còn nhỏ.

Phòng trị tuyến trùng hại rễ bằng cách loại cây bệnh ra khỏi vườn, rải Basudin hay Furadan 20-30 kg/ha. Phải khử đất và xử lý con giống trước khi trồng .

Bệnh đốm lá: Sigatoka vàng  (Mycosphaerella musicola) và Sigtoka đen  (Mycosphaerella fijiensis), gây hại  trên lá tạo ra những hình bầu dục  có màu nâu với viền vàng rất rõ (Sigatoka vàng). Đối với Sigatoka đen những đốm bệnh có màu sậm hơn và xuất hiện ở mặt dưới của lá. Bệnh phát triển mạnh vào những tháng mùa mưa, ảnh hưởng tới năng suất  cây. Phòng trị: vệ sinh vườn  cắt bỏ những lá bệnh đem đốt, thoát nước tốt. Phun Bordeaux  2% hay Benomyl, ... từ 2-4 tuần/lần trong mùa mưa.

Bệnh héo rũ Panama ( Fusarium oxysporium): Các lá bị vàng từ bìa lá vào gân chính và từ  các lá dưới lên các lá trên. Khi cắt  ngang thân giả thấy các mạch dẫn truyền có màu  nâu đỏ. Quày và trái nhỏ phát triển không bình thường ( lép), chín sớm. Gây hại nặng trên các vườn chuối Xiêm ở độ 2-3 năm tuổi trở lên. Phòng bệnh bằng cách tiêu hủy cây bệnh, khử đất đối với vôi hoặc Bordeaux, chọn cây con  không bị bệnh và phải xử lý truớc khi trồng. Thay chuối Xiêm bằng chuối Già cui hay chuối Cau.

Bệnh chùn đọt: (Bunchy top virus): cây có nhiều lá mọc chụm lại ở ngọn thân giả, lá nhỏ, bìa bị vàng hay uốn cong đi, cuống lá rất ngắn. Trên phiến lá có các sọc xanh lợt chạy song song với các gân phụ.

Bệnh lây lan trực tiếp qua con giống và trung gian truyền bệnh như rầy mềm  Pentalonia nigronervosa coq, sống ở các bẹ lá chuối, tuyến trùng trong đất nhằm truyền virus từ cây này sang cây khác. Phòng bệnh bằng cách loại bỏ cây bệnh khỏi vườn, chọn ra con chuối sạch bệnh để trồng, phun thuốc diệt côn trùng, thường xuyên quan sát vườn chuối để phát hiện bệnh kịp thời.

THU HOẠCH VÀ BẢO QUẢN: Từ trồng đến trổ khoảng 6-10 tháng và từ trổ đến thu hoạch khoảng 60-90 ngày tùy theo giống. Thường độ chín của quả được xác định qua màu sắc vỏ, độ no đầy và góc cạnh của trái.

Lúc thu quày tránh làm cho trái bị trầy xước, sau đó tách ra từng nãi nhúng vào dung dịch Tecto 0,2% để ráo, đặt vào thùng giấy và vận chuyển đến nơi tiêu thụ.