Vườn táo nhà tôi thời gian gần đây khi sắp chín có nhiều trái bị một lọai sâu ăn hại bên trong, Lọai sâu này nhỏ xíu mầu trắng bò lứt mứt giống như con dòi, làm cho trái bị hư thối. Xin cho biết đó là con sâu gì? Nên phòng trị lọai sâu này như thế nào cho có hiệu quả?

Bùi Văn Bé Năm (Long Khánh, Đồng Nai)

Trả lời: Trên trái táo thường có hai lọai côn trùng đục vào gây hại ở bên trong, đó là sâu đục trái và ruồi (dòi) đục trái. Nhưng qua mô tả của bạn, chúng tôi cho rằng cái con sâu đang gây hại cho trái táo nhà bạn là con ruồi đục trái.

Chúng có tên khoa học là Bactrocera  dorsalis, thuộc họ Ruồi đục trái cây (Trypetidae) bộ Hai cánh (Diptera). Về mặt gây hại Ruồi đục trái có thể được xếp thứ hai sau sâu đục trái, chúng thường gây hại nhiều cho vườn táo vào mùa mưa. Qua những lần đi thăm quan vùng trồng táo chuyên canh ở Thành phố Mỹ Tho (Tiền Giang), chúng tôi đã có dịp quan sát thấy có những vườn táo bị ruồi đục trái gây hại rất trầm trọng, tỷ lệ trái bị ruồi gây hại có những vườn lên đến bẩy tám chục phần trăm, gây thất thu rất nhiều cho nhà vườn.      

Ruồi trưởng thành nhìn nhỏ hơn con ruồi nhà một chút, bề ngòai chúng có vẻ giống con ong hơn là con ruồi nhà (ảnh III-47a, III-47b). Con cái dùng râu để chọn những trái táo sắp chín rồi dùng ống đẻ trứng chích vỏ trái đẻ trứng thành từng ổ 5-10 quả vào bên trong thịt trái. Vết chích rất nhỏ nên rất khó phát hiện. Đúng như nhận xét của bạn ruồi đục trái thường gây hại từ khi trái già sắp chín trở đi. Trứng ruồi rất nhỏ, mầu trắng. Con ấu trùng (con dòi) có mầu trắng ngà và không có chân (rất dễ phân biệt với mầu sâu non của sâu đục trái, có mầu hồng tím hay mầu hồng, đầu mầu nâu đen). Sau khi nở dòi đục ăn phần thịt trái xung quanh chỗ ổ trứng, càng lớn giòi càng đục sâu vào giữa trái làm phần này bị thối và loang dần ra xung quanh, có thể bắt gặp nhiều con giòi sinh sống và gây hại trong cùng một trái táo. Khi đẫy sức sâu bò ra ngòai rồi chui xuống đất để hóa nhộng.

Để hạn chế tác hại của ruồi bạn có thể áp dụng kết hợp một số biện pháp sau đây:

-Thu họach trái sớm hơn bình thường, đừng để trái chín đeo qúa lâu trên cây.

-Thu gom những trái bị rụng, những trái bị dòi đem tiêu hủy họăc đem chôn, để hạn chế mật độ ruồi ở các lứa sau.

-Thường xuyên tỉa bỏ cành già, cành tăm, cành bị sâu bệnh... để vườn luôn được sạch sẽ và thông thóang.

 -Có thể rải Basudin 10H, Vibasu 5H/10H; Padan 4G/10G, Regent 0,2G/0,3G... xuống xung quanh gốc táo để diệt nhộng đang nằm dưới đất. Dùng “thuốc nhử ruồi” VIZUBON-D để dẫn dụ và diệt ruồi đực sẽ có tác dụng hạn chế tác hại của giòi rất lớn, biện pháp này nếu vận động được nhiều bà con trên một vùng rộng lớn cùng làm thì mới có kết qủa cao.

Không nên dùng thuốc hóa học phun trực tiếp lên trái táo khi trái táo sắp được thu họach vì rất dễ gây ngộ độc cho người ăn, nếu chưa đến thời kỳ thu họach mà bắt buộc phải sử dụng thì bạn phải hết sức chú ý bảo đảm thời gian cách ly của thuốc.