1. Nguyên nhân: Bệnh này còn gọi là một “Hội chứng” do rất nhiều tác nhân: do virut, vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng nuôi thay đổi bất thường, thức ăn thiếu dinh dưỡng, không bổ sung thuốc, khoáng, chất đề kháng..., các chất thải và sản phẩm trao đổi chất của cá không có biện pháp xử lý (nhất là nuôi ở mật độ dày), cá bị stress do vận chuyển, độ pH môi trường không ổn định..., cá yếu, giảm sức đề kháng và dễ nhiễm bệnh.

1.            Triệu chứng bệnh lý:

Cá ăn ít hoặc bỏ ăn, cá bơi lội lờ đờ, nhô đầu lên khỏi mặt nước, da sậm lại xuất hiện những vết ăn mòn màu đỏ hoặc màu xám, có những vết loét ăn sâu đến xương, cơ bị thối rữa, đôi khi ăn cụt cả phần đuôi, cuối cùng cá chết.

2.            Phương pháp phòng  và điều trị:

3.1. Phòng bệnh:

            Nên áp dụng quy trình nuôi sinh học và quản lý ao ngay từ đầu sẽ mang lại hiệu quả cao và hạ giá thành. Đương nhiên đầu tư tốt thì kết quả mang lại sẽ tốt.

3.2. Điều trị:

- Điều trị bằng phương pháp sinh học phối hợp kháng sinh điều trị bội nhiễm: dùng Bionin: ổn định thần kinh thực vật, kích thích cá ăn, mau lành vết thương, liều lượng từ 3 – 5 cc/kg thức ăn; Nutrimix tăng cường hiệu quả chức năng gan tụy, liều lượng: 3 – 5 g/kg thức ăn; Aquamax L: bổ dưỡng và kích thích phát triển hệ thần kinh, kích thích cơ thể tiết kháng thể, liều lượng: 3 – 5 cc/kg thức ăn; Immuzzin: tăng cường miễn dịch chống lại bệnh tật, liều lượng: 3 – 5 g/kg thức ăn; Aza Herb: phòng ngừa bội nhiễm, liều lượng: 3 g/kg thức ăn; Well Coat: 5 g/kg thức ăn; Calcium Chelate: 5g/kg thức ăn; Well Mix C: 5 cc/kg thức ăn.

Quy trình sử dụng từ 7 – 10 ngày, cá sẽ giảm hao hụt lần lần và bình phục hẳn.

- Xử lý ao cá bị bệnh (hoặc nuôi cá bè):

Đối với cá nuôi bè: dùng bao túi lưới Extra Chlor như quy trình kỹ thuật xử lý quản lý ao bè nuôi bè cá nước ngọt đã khuyến cáo. Bao lưới loại này sẽ tan theo dòng nước để diệt ký sinh trùng, nấm, virut, vi khuẩn ký sinh trên thân cá.

Nên theo dõi trạng thái của cá mà có thời gian điều trị thích hợp, ngoài ra còn lệ thuộc vào sức mạnh của dòng chảy.

Trung bình 7 – 10 ngày phòng và điều trị. Một lần từ 30 – 60 phút, 3 – 4 lần/ngày.

Đối với cá nuôi ao, hầm (nước tĩnh): vấn đề đầu tiên là  cung cấp ôxy cho cá: cung cấp liều Uni O₂: 300 g/1.000 m² để cá có một lượng ôxy cần thiết (liều lượng cung cấp điều chỉnh cho thích hợp). Sau đó cung cấp Pond ôxy 2 kg/1.000 m². Đây là phương pháp cung cấp ôxy từ từ cho cá (sử dụng vào buổi chiều). Để giảm độ nhờn của nước, để thân cá được sạch sẽ dùng New Clear: 1 – 2 lít/1.000 m². Để giảm các chất độc tố trong môi trường nuôi dùng Well Neolite: 20 kg/1.000 m². Sau khi sử dụng quy trình điều trị bằng dinh dưỡng sinh học và kháng sinh cũng như xử lý nước và cung cấp ôxy cho cá, chúng ta quan sát thấy cá bắt đầu ăn khỏe lại, sau 24 – 48 giờ dùng Well Iodine Complex 3500 để diệt ký sinh trùng, virut, nấm, vi khuẩn...

Well Indine Complex 3500 với liều lượng 0,75 lít/1.000 m².

Sau khi sử dụng 3 ngày thì cấy lại hệ vi sinh vật cho đáy ao khỏi bị hôi thối bằng Eco Marine 2 – 4 viên/1.000 m² và Benthos Bloom 3 – 6 kg/1.000 m².

Tác giả: Bác sĩ Đường Chí Khái

( Nguồn: TC Nông thôn mới, số131, 9/2004, tr. 32)